GH - NL - GH 2010

GH - NL - GH 2010

Beste mensen, de beste wensen. Het is alweer even geleden en ik heb een hele hoop te vertellen. Ik zit nog steeds in het arme en warme Ghana.
Ik begin de cultuur en de mensen eindelijk een beetje te begrijpen en besef meer en meer hoe verschillend deze cultuur van de onze is. Een cultuur zo gevormd, eigenlijk vervormd door kolonialisme en later hulp volgens Westerse maatstaven. Zoals het momenteel nogal populair is in het ontwikkelingswereldje om vraagtekens te zetten bij de ontwikkelingshulp die al decennia lang richting derde wereld gaat begin ik mij ook af te vragen wat er met al dit geld is gebeurd en hoe afhankelijk en verwachtingsvol dit de Afrikaan gemaakt heeft.
Als ik hier om mij heen kijk zie ik mensen gewend aan een gevende blanke hand, niet gewend zelf na te denken en initiatief en verantwoordelijkheid te nemen.
Uiteraard is alle ellende vreselijk om te zien, maar simpelweg geven verhelpt het probleem niet. Ik geloof in mensen mogelijkheden aanreiken, waarbij zij zelf verantwoordelijkheid dienen te dragen.
Vooral in de agrarische sector is Ghana een land zo vol mogelijkheden. Met een tropisch klimaat is het mogelijk tot 3 keer per jaar te oogsten. Terwijl in Nederland alle mogelijke kostbare technieken zoals kunstlicht, temperatuur geregelde kassen nodig zijn, doen in Ghana de zon, vruchtbare grond en vaak overvloedige regenval het werk. Waar het vaak aan ontbreekt is kennis, bereidwilligheid en kapitaal om op grootschalige manier te kunnen werken.

Wat mij zelf betreft is Ghana een plek waar ik behoorlijk met mezelf wordt geconfronteerd. Ik merk dat ik leven in een “echt” ontwikkelingsland altijd ietwat geromantiseerd heb. Dit is erg gemakkelijk vanuit een land als Zuid Afrika, waar je je het gemakkelijk kunt permitteren om er een comfortabele levensstijl op na te houden en dit zogenaamde “echte” Afrika kunt opzoeken wanneer het je uitkomt.
Wanneer je er dan echt midden in zit, blijkt de realiteit absoluut niet zo romantisch. Het gaat om overleven, constant je geduld laten beproeven, en heel veel waarden en normen opzij moeten zetten. Dit is een plek waar je beseft hoe blank je bent. Hier ben ik de man met het geld, de man waar mensen zich aan ophangen, een man die hen wellicht wel mee kan nemen naar Europa en toekomst kan bieden. Iedereen wil me vriend zijn maar van gelijkwaardigheid is zelden sprake. Dat is best wel heel erg frustrerend en eenzaam. Er bestaat dan een zogenaamd “expat society” waar een blanke zich veilig en begrepen in kan voelen, maar ook daar voel je je vaak in een bubble.
De afgelopen maanden heb ik behoorlijk wat boosheid moeten doorstaan. Boosheid vanwege het constant als melkkoetje gezien worden, boosheid om de ongelijkheid, onrechtvaardigheid (die mij ook vaak trof) en ellende waar je continu maar mee geconfronteerd wordt. Dit kwam tot een punt waarop ik besefte dat ik zo niet verder door wilde gaan. Ondertussen heb ik geleerd om op dergelijke momenten terug te stappen en mezelf als buitenstaander op te stellen, geen oordelen te vellen en mijn verwachtingen terug te schroeven. Dit blijkt echt een doorbraak in mijn proces en een hele verademing. Het is namelijk zo vermoeiend om zo vaak boos te moeten zijn.


Begin december is mijn vader mij komen opzoeken in Ghana. Ook hij had de nodige moeite met Ghana en kon tegelijkertijd van de puurheid van dit prachtige land genieten.
Het was nogal een bijzonderheid om 2 weken lang met mijn vader alleen op te trekken, iets dat eigenlijk nooit eerder is gebeurd. Na een aantal dagen in de hoofdstad Accra, waar ik woon en werk, bezochten we een Nederlandse vriend Arno Bos (onlangs heb ik een documentaire over hem gepubliceerd) in een landelijk gebied enkele uren rijden van de hoofdstad. Arno reed ons rond en liet ons zijn rijstprojecten zien en daarnaast introduceerde hij ons in de echte traditionele dorpscultuur. Hierbij moet je je een gemeenschap van modderhutten voorstellen, afgesneden van de buitenwereld zonder enige comfort als elektriciteit of sanitaire voorzieningen. Erg interessant om te kunnen zien. Na ons bezoek aan Arno brachten we een bezoek aan de hoogste waterval en berg van Ghana in een bosrijk berggebied in het oosten van Ghana en ten slotte reden we naar de kust waar we een historisch Nederlands slavenfort bezochten.

Vlak voor de kerst besloot ik zeer last minute, om de feestdagen in Nederland te willen doorbrengen, iets dat al 5 jaar niet meer gebeurd was. Na mijn besluit op dinsdag, vloog ik woensdag naar Nederland en zat donderdag (de dag voor kerst) weer bij mijn ouders op de bank in Amstelveen. De overgang van +40 naar -5 kan omschreven worden als zeer extreem. Het was opvallend hoe zeer het leven in Nederland (vooral gedurende de wintermaanden) zich binnen afspeelt. Dit was soms nogal benauwend. Desalniettemin vond ik het fantastisch om deze feestdagen in een winters Nederland te kunnen vieren.

En sinds zondag dus weer terug in Ghana. Ook nu weer een extreme overgang.
’s ochtends nog op de schaats op het slootje achter bij mijn ouders, ’s avonds als een vis op het droge in alleen een zwembroekje puffend op het terras voor m’n huis.
Ik heb de tijd in Nederland gebruikt om eens goed met verschillende mensen te praten en mezelf te reflecteren. Ik heb voor mezelf een lijstje opgesteld met dingen die ik hier in Ghana wil bereiken.
Wat betreft de liefde heb ik de nodige teleurstellingen moeten doorstaan maar ga daar verder niet over uitwijden. Ik besef dat ik de juiste beslissingen heb genomen en hierdoor trouw ben aan mezelf, mijn doelen blijf nastreven en mijn waardigheid behoud. Desalniettemin kan een juist besluit soms keihard en zuur zijn.

Het werk wordt steeds interessanter. Het is onvoorstelbaar hoeveel kennis ik vergaar over Ghana vanuit mijn baan bij GHANECC. Als netwerkorganisatie sta je continu in contact met zoveel verschillende organisaties en bedrijven waardoor je je horizon enorm vergroot.

Iets dat ik wil gaan doorzetten in 2010 is het maken van korte documentaires in Ghana.
Enige tijd geleden publiceerde ik een 20 min. durende documentaire over de Nederlander Arno Bos en zijn agrarische project Orfafida. Vlak voor mijn vertrek naar Nederland in december heb ik opnamen gemaakt vanr een 17-jarige straatjongen met polio, Olivier, die d.m.v. het maken van kralen armbandjes en kettinkjes zichzelf in leven houdt. Ik hoop de documentaire binnenkort te kunnen publiceren.

Vanachter mijn bureau in een hele hete kamer, wens ik iedereen een heel goed en voorspoedig 2010. Het begin van een nieuw jaar zet mij vaak weer even fris terug op het spoor. Het is een moment om terug te blikken op het vorige jaar en jezelf doelen te stellen voor het nieuwe jaar. Hoewel het leven niet altijd gemakkelijk is, valt er zoveel te realiseren in een jaar tijd en kan 1 mens meer bereiken dan 100 anderen.